Wbrew wcześniejszym obawom wyrażanym przez słowacki rząd, podpisano wczoraj w obecności przewodniczącego KE José Manuela Barroso memorandum pomiędzy Słowacją a Ukrainą, które umożliwi naszym południowym sąsiadom dostarczanie gazu Ukraińcom.

Wczoraj (28 kwietnia) w Bratysławie premier Słowacji Robert Fico i minister energetyki Ukrainy Jurij Prodan, jak również przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Barroso, byli obecni przy podpisaniu wspólnego memorandum pomiędzy operatorem słowackiego gazociągu Eustream a jego ukraińskim odpowiednikiem firmą Ukrtransgaz. Porozumienie umożliwi przesyłanie Ukrainie gazu ze Słowacji na zasadzie odwróconego przepływu.

Dwa tygodnie na zmianę zdania

Dwa tygodnie temu Fico zapowiadał, że porozumienie proponowane przez Ukraińców nie może być podpisane przez Słowację, jako że narażałoby na szwank jej interesy gospodarcze i bezpieczeństwo narodowe. Również Gazprom, główny, a często jedyny dostawca gazu do tej części Europy przestrzegał, że odwrócenie kierunku przepływu jego gazu byłoby naruszeniem istniejących umów – szczególnie jeśli korzystano by z gazociągów wykorzystywanych przez Gazprom.

Operator słowackiego gazociągu, firma Eustream przyznała wtedy rację Gazpromowi. Jej przedstawiciele stwierdzili jednak w późniejszej rozmowie z Agencją Reutera, że gdyby udało się  rozwiązać wszystkie kwestie polityczno-prawne, to techniczną gotowość do przesyłania Ukrainie przez Sł

owację gazu na zasadzie odwróconego przepływy dałoby się osiągnąć w ciągu 9 miesięcy za cenę ok. 20 mln euro.

Nowa umowa

Jednak zgodnie z wczoraj podpisaną umową, do przesyłania gazu zostanie wykorzystane już istniejące połączenie pomiędzy Vojanami (niedaleko Koszyc) na Słowacji a Użhorodem na Ukrainie. Wedle danych słowackiego rządu, już teraz ma ono możliwości przesyłowe na poziomie 3 mld m3 rocznie, a po „drobnych” modyfikacjach i modernizacji – 9 mld m3.

Koszty mają wynieść ok. 20 mln euro w skali roku. Zarówno przedstawiciele rządu, jak i Eustream odmówili komentarzy w sprawie tego, kto pokryje te koszty.

Jeśli chodzi o wcześniejsze argumenty Gazpromu, to obecnie zarówno Słowacy, jak i Ukraińcy twierdzą, że gaz kupiony przez Słowację od Gazpromu w momencie przekroczenia granicy słowackiej staje się słowackim gazem, z którym Bratysława może zrobić, co zechce.

UE a gaz dla Ukrainy

Komisja Europejska „z zadowoleniem przyjęła dywersyfikację źródeł dostaw surowców energetycznych dla Ukrainy spowodowaną podpisaniem dzisiejszego memorandum” oraz nazwała je „zwycięstwem zarówno dla Słowacji, jak i dla Ukrainy”. Komisarz ds. energii Günter Oettinger wezwał jednocześnie Ukrainę do dalszej harmonizacji swoich przepisów energetycznych z prawodawstwem unijnym.

Słowacja jest trzecim państwem UE, które umożliwiło Ukrainie import gazu na zasadzie odwróconego przepływu. Oprócz niej, są to Polska, skąd możliwości techniczne pozwalają na przesłanie ok. 1,5 mld m3 gazu rocznie, oraz Węgry – ponad 6 mld m3 gazu per annum. W zeszłym roku Ukraina zaimportowała z państw członkowskich UE, według danych Komisji Europejskiej, 2 mld m3  gazu ziemnego. Jednak rosnące ceny rosyjskiego gazu spowodowane napiętymi relacjami między tymi państwami skłaniają ekspertów do opinii, że w tym roku import gazu przez Ukrainę z UE może znacznie wzrosnąć. (kk)