Rząd przyjął dokument wskazujący cele i kierunki działań przystosowujących Polskę do zmian klimatu. Autorzy raportu szacują, że zaniechanie takich działań kosztowałoby budżet do 2030 roku ponad 200 mld zł. Ministerstwo Środowiska przewiduje natomiast, że na przystosowanie się do zmian klimatycznych Polska będzie musiała wydać ponad 80 mld zł - informuje serwis EurActiv.pl.

Pełna nazwa przyjętego we wtorek dokumentu, to "Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do 2020 roku z perspektywą do roku 2030", czyli tzw. SPA 2020. Wymóg przygotowania  takiej strategii wynika m.in. z przyjętej w 2009 roku przez UE Białej Księgi Adaptacji, wskazującej m.in. potencjalne zagrożenia spowodowane zmianami klimatycznymi.

Straty będą rosły …

W poprzedniej dekadzie (lata 2001-2010) straty wynikające z ekstremalnych zjawisk pogodowych - np. powodzi czy susz - wyniosły w Polsce 54 mld zł. Autorzy raportu prognozują, że przy braku odpowiednich inwestycji przystosowujących do zmian klimatycznych w obecnym dziesięcioleciu (w latach 2011-2020) straty te mogą sięgnąć 86 mld zł, a  w kolejnym (między 2021 i 2030 rokiem) - ponad 120 mld zł.

Z analizy obecnych i oczekiwanych w przyszłości zmian klimatu - w tym scenariuszy takich zmian dla Polski do roku 2030 - wynika, że największym zagrożeniem będą ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak deszcze nawalne, powodzie, podtopienia, osunięcia ziemi, upały, susze, huragany, osuwiska itp.

... m.in. w rolnictwie, budownictwie i zdrowiu

Najbardziej narażone na zmiany klimatyczne będą – wynika z raportu - m.in. rolnictwo, gospodarka wodna i przestrzenna, transport, budownictwo i zdrowie.

SPA 2020 wyznacza w związku z tym również ramy i kierunki, które będą musiały brać pod uwagę, np. samorządy przy budowie infrastruktury przeciwpowodziowej czy tworzeniu planów zagospodarowania przestrzennego.

Strategia opisana w dokumencie ma m.in. przygotować na zmiany klimatyczne obszary wiejskie, szczególnie wrażliwe na niedostatek wody. Jej autorzy przewidują, że  opady deszczu będą się przesuwać z lata w kierunku zimy, a to może spowodować niedobór wody latem.

Zgodnie z przewidywaniami zawartymi w strategii, niektóre regiony Polski będą się np. borykały z niedoborem wody (Polska centralna), a inne z ich nadmiarem (Polska wschodnia). Województwa północne będą mogły być ponadto zagrożone podnoszeniem się poziomu morza, a południowe - częstszym występowaniem osuwisk.

Eksperci przewidują też zwiększenie zagrożenia dla życia i zdrowia, zwłaszcza mieszkańców miast, w wyniku stresu termicznego i wzrostu zanieczyszczeń powietrza.

Ekstremalne zjawiska pogodowe będą - według autorów strategii - występowały najprawdopodobniej z coraz większą częstotliwością i obejmowały coraz większe obszary kraju.

Będą też pozytywne efekty

Według prognoz zwartych w tym dokumencie, do 2030 roku zmiany klimatu będą miały zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na gospodarkę i ludzi. Wzrost średniej temperatury powietrza będzie miał np. pozytywne skutki m.in. w postaci wydłużenia okresu wegetacyjnego, skrócenia okresu grzewczego i wydłużenia sezonu turystycznego.

SPA 2020 wskazuje jednak na przewagę negatywnych skutków zmian klimatycznych, w tym obniżanie się poziomu wód gruntowych, co wpłynie ujemnie na różnorodność biologiczną (np. osuszanie torfowisk czy bagien).

Wyzwania dla energetyki

Jednym z głównych celów dokumentu jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i dobrego stanu środowiska do 2020 roku. Zmiany klimatu będą powodowały zauważalne efekty, jeśli chodzi o zapotrzebowanie na energię. Branża energetyczna będzie musiała zmierzyć się także np. z problemem utrudnionego dostępu do wody stosowanej do chłodzenia bloków energetycznych.

SPA 2020 jest częścią większego projektu badawczego KLIMADA, w którym analizowane będą możliwe zmiany klimatyczne w Polsce i w naszym regionie Europy do roku 2070. (bba)