W zeszłym tygodniu Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) wydała tegoroczny raport o efektywności energetycznej. Dokument wskazuje, jakie zmiany wprowadzono w kwestii oszczędności energii na świecie - informuje serwis EurActiv.pl.

Raport IEA jest źródłem informacji o sytuacji na międzynarodowym rynku ropy i innych sektorów energetycznych, a dane zamieszczone w nim przedstawiają dokładne wyniki badań nad zużyciem energii na rynku wśród osób prywatnych, przedsiębiorstw i instytucji państwowych, we wszystkich sektorach konsumpcji energii. Ten niedawno opublikowany dokument przedstawia dane o sytuacji energetycznej w 28 państwach zrzeszonych w Międzynarodowej Agencji Energetycznej. Wynika z niego, że w 2011 r. wydano 300 mld dol. na inwestycje mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej. Poza tym, w 11 spośród 28 krajów członkowskich – dzięki wprowadzeniu polityki nastawionej na oszczędzanie energii – w latach 2005-2010 ogólne zużycie oleju napędowego zmalało o 570 mtoe (milionów ton oleju ekwiwalentnego). Gdyby nie te działania, obecnie zużycie energii byłaby w tych krajach o 5 proc. wyższe.

Efektywność energetyczna niesie ze sobą znaczne korzyści ze względu na redukowanie bądź ograniczanie zapotrzebowania na energię. W dalszej perspektywie oznacza to, że zarówno w domach, jak i w przedsiębiorstwach nie będzie potrzeby tworzenia systemów dostarczających więcej energii. Ponadto, zdaniem autorów raportu, zwiększenie efektywności w energetyce może mieć bardzo pozytywne skutki ekonomiczne, gdyż wydatki na energię będą niższe, przez co będzie więcej pieniędzy na inne sektory gospodarki. Wiadomo, że między zużyciem energii a PKB zachodzi obustronna zależność – jeśli gospodarka rośnie, wzrasta też zużycie energii. Raport przedstawiony przez IEA szczegółowo wskazuje na ten związek. Analizy przeprowadzone w różnych krajach potwierdzają, że wraz ze wzrostem inwestycji opartych na efektywności energetycznej doszło do obniżenia PKB w tych państwach.

Raport skupia się również na określonych zapotrzebowaniach i wynikach na rynku efektywności w zużyciu energii. Przeprowadzenie analizy na tak zróżnicowanym globalnym rynku to trudne zadanie, jednak autorzy raportu IEA bardzo dokładnie zbadali sytuacje energetyczną. Raport przedstawia jakie zmiany zaszły w użyciu energii po zastosowaniu środków efektywności energetycznej oraz pogląd na obecne trendy w globalnej polityce energetycznej i różne podejścia do sprawy ilościowego określenia rozmiarów rynku efektywności energetycznej. Ponadto zwraca on uwagę na obecnie uznawaną za jedną z najważniejszych gałęzi IT – teleinformatykę (Information and Communication Technologies, ICT), która zajmuje się technologią przesyłania informacji za pomocą różnych medium. Prognozy wskazują, że do 2020 r. sektor ten będzie odpowiadał za ponad 14 proc. zużycia energii na całym świecie.

Za dwie główne przyczyny wprowadzania oszczędności w sektorze energetycznym raport podaje: zmianę kierunku polityki rządów oraz wzrost cen energii. Regulacje o bardzo szerokim zakresie odegrały bardzo ważną rolę we wprowadzeniu efektywności w energetyce, np. etykiety energetyczne czy zobowiązania nałożone na dostawców energii.

Za dwie główne przyczyny wprowadzania oszczędności w sektorze energetycznym raport podaje: zmianę kierunku polityki rządów oraz wzrost cen energii. Regulacje o bardzo szerokim zakresie odegrały ważną rolę we wprowadzeniu efektywności w energetyce, np. etykiety energetyczne czy zobowiązania nałożone na dostawców energii. Raport wspomina również o dyrektywie unijnej – od stycznia 2014 r. wszystkie państwa członkowskie UE będą zobowiązane do osiągnięcia oszczędności w sektorze energetycznym, wynoszących 1,5 proc. ich zapotrzebowania energetycznego. Według prognoz do 2020 r. przewiduje się wzrost inwestycji związanych z efektywnością energetyczną w całej Unii.

Unia dąży do zwiększenia efektywności energetycznej

Komisja Europejska (KE) wiele lat pracowała nad dyrektywą Ecodesign (Ekoprojekt), która miała dokładnie określić minimalne standardy efektywności energetycznej dla urządzeń zużywających energię i 6 września opublikowała w oficjalnym dzienniku Unii Europejskiej rozporządzenia wykonawcze w odniesieniu do dyrektywy  Ecodesign (2009/125/WE). Zwolennicy tej dyrektywy twierdzą, że wspólny rynek energii UE oznacza niższe rachunki, nowe miejsca pracy i bezpieczeństwo energetyczne. Podkreśla się, że dzięki tańszej energii wzrasta konkurencyjność gospodarki na rynku światowym, co oznacza ogólny wzrost gospodarczy. Jedną z najważniejszych zalet dyrektywy jest wprowadzenie jednolitej etykiety energetycznej pozwalającej na dokładne porównanie efektywności i energooszczędności wszystkich urządzeń.

Wraz z implementacją tej dyrektywy również Polska, jako członek Unii, będzie musiała podjąć działania skierowane na wzrost efektywności energetycznej. Nasz potencjał jest w zakresie wydajności bardzo duży. Jednak według Szymona Liszki, prezesa FEWE (Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii) „mamy problem z wykorzystaniem tego potencjału”. W Polsce występuje na przykład wysokie stężenie CO2: „na poziomie lokalnym mamy problem z przekroczeniem progu efektywności. Staramy się jednak wymieniać instalacje i korzystać z czystych nośników energii” - mówi.

Dr Andrzej Kassenberg, prezes Instytutu na rzecz Ekorozwoju , w wywiadzie dla EurActiv.pl podkreśla, że na świecie wciąż pięć razy więcej pieniędzy publicznych pompuje się w paliwa kopalniane niż w odnawialne. Zdaniem dr. Kassenberga należy również zwrócić uwagę na „za słabą wolę polityczną polskich decydentów, bowiem mamy w dalszym ciągu do czynienia z bardzo silnym lobby, które hamuje wszelkie próby wprowadzania większej efektywności energetycznej”. Polska jako państwo członkowskie UE będzie musiała wprowadzić w życie wymogi unijne zawarte w dyrektywie o efektywności energetycznej już od czerwca 2014 roku, a czasu pozostało bardzo niewiele. (amw)