„By w pełni zrealizować unijne cele dot. oszczędzania energii, należy zdecydowanie poprawić wydajność energetyczną starzejących się budynków w UE” – twierdzi Paul Hodson, szef jednostki odpowiedzialnej za wydajność energetyczną w Dyrekcji Generalnej ds. Energii (DG ENER) - jak informuje serwis EurActiv.pl.

Zdaniem Hodsona, przy okazji przeglądu unijnej polityki dot. celów oszczędzania energii do 2020 r. oraz wypełniania celów klimatycznych 2030 należy zwrócić „szczególną uwagę” na wydajność energetyczną budynków na terenie UE. Jednak zasugerował, że najlepszym sposobem na osiągnięcie tego celu jest „mikrodziałanie”. Wydaje się to przekreślać szanse na dużą, holistyczną kampanię zmierzającą do podniesienia wydajności energetycznej budynków na terenie całej UE.

Nie będzie dużych inwestycji?

Sprawa wydajności energetycznej jest kluczowa dla zmniejszenia zużycia energii.Jak czytamy w Dyrektywie ws. efektywności energetycznej, aż „za 40 proc. zużycia energii końcowej w Unii odpowiadają budynki”, tak więc poprawa wydajności wykorzystania przez nie energii może przynieść znaczące oszczędności.

Wnioski z przeglądu mają zostać opublikowane w lipcu br., kiedyParlament Europejski i Komisja Europejska (KE) w obecnym składzie będą w trakcie przekazywania władzy po majowych eurowyborach.

Hodson zwraca uwagę na wiele opcji, które mogą służyć poprawie wydajności energetycznej starych budynków. Uważa on, że odpowiednie zrównoważenie ch wszystkich jest największym wyzwaniem. Jednocześnie Hodson twierdzi, że te wszystkie działania, to są jednak „małe rzeczy i nie ma pola na duży, ogólnounijny projekt”.

Ogromny potencjał

Odmiennego zdania są prof. Ute Dubois, francuska specjalistaą ds. społecznych aspektów wykorzystania energii, w tym właśnie wydajności energetycznej i ubóstwa energetycznego, oraz Agnieszka Tomaszewska, zajmująca się tą tematyką w Instytucie na rzecz Ekorozwoju (IE).

Dubois powiedziała EurActiv.pl, że w jej rodzinnej Francji projekt poprawy wydajności energetycznej starych budynków „byłby niemożliwy bez dużego wsparcia ze strony rządu centralnego”. „Budynki niewydajnie energetycznie, nieszczelne, z przestarzałymi rozwiązaniami grzewczymi są często zamieszkane przez ludzi najmniej zamożnych, których po prostu nie byłoby stać na samodzielne przeprowadzenie inwestycji takich jak wymiana okien czy położenie nowego dachu. Takie inwestycje oczywiście są korzystne dla mieszkańców, ale wyłącznie na dłuższą metę, zwracają się one dopiero po kilku-kilkunastu latach, więc ciężko byłoby oczekiwać, by Ci ludzie sami w nie inwestowali, bez żadnej pomocy ze strony państwa” – podkreśla profesor.

Tomaszewska, w swoim raporcie „Ubóstwo energetyczne a efektywność energetyczna” (współautorką jest Aleksandra Stępniak, również z IE) zwraca uwagę na ogromny potencjał oszczędnościowy poprawnie przeprowadzonej termomodernizacji starych budynków. Jako przykład podaje wyniki doświadczenia przeprowadzonego w Londynie. Trzy domy, zbudowane tak samo i w tym samym czasie, stojące przy jednej ulicy wytypowano do badań porównawczych: jeden pozostawiono bez zmian, drugi termozmodernizowano w ograniczony sposób, a trzeci – w pełny (potrójne szyby w oknach, docieplenie dachu, wentylacja wraz z systemem odzyskiwania ciepła itp.). porównanie między ostatnim domem a tym niezmodernizowanym w ogóle dało następujące rezultaty: spadek zapotrzebowania energii o 83 proc., a emisji dwutlenku węgla – o 70 proc.

Tomaszewska powiedziała nam, że mimo że w Polsce państwo poprzez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wspiera termomodernizację budynków, to jednak brakuje programów skierowanych szczególnie ku najbiedniejszym.

Kroki na przyszłość

Co prawda unijna Dyrektywa ws. efektywności energetycznej zawiera w sobie wymóg termomodernizacji budynków, ale tylko tych „będących własnością instytucji publicznych” , nie odnosi się do budynków mieszkalnych. Jednak tegoroczny przegląd efektywności tej i innych polityk zmierzających do obniżenia emisji dwutlenku węgla i konsumpcji energii może przynieść ze sobą rekomendacje, by zmodernizować te przepisy.

Ten rok, wg. KE, ma przynieść kilka nowych, obecnie niesprecyzowanych jeszcze działań zmierzających do poprawy efektywności energetycznej. Eksperci sugerują, że będą to działania niebezpośrednie i zakrojone na ograniczą skalę, takie jak np. lepsze oznakowanie materiałów budowlanych, które są wydajnie energetycznie (takich jak np. okna), czy wsparcie dla badań i projektów dążących do poprawy efektywności energetycznej.

Hodson wydaje się pośrednio to potwierdzać, sugerując, że należy się skupić „na działaniach skierowanych ku konsumentowi, raczej niż stawiać wymogi państwom członkowskim, którym już i tak brakuje pieniędzy”. (kk)