Ogranicz koszty energii w swojej firmie dzięki dedykowanym rozwiązaniom OZE

Realizowany przez IEO Program Energia z OZE dla przedsiębiorstw ma na celu:

• Zebranie, usystematyzowanie i rozwijanie wiedzy na temat potrzeb i specyfiki wykorzystania energii w firmach z sektora MSP
• Wykorzystanie praktycznych doświadczeń IEO we współpracy firmami z sektora MSP z różnych branż (produkcyjnych, handlowych oraz usługowych), w celu ograniczenia kosztów zakupu energii sieciowej w tych firmach, płacących relatywnie najwięcej za energię oraz systemowe zmniejszenie i trwałe uniezależnienie ich od wzrostu cen energii i możliwych przerw w zasilaniu.
• Wypracowanie indywidualnych dedykowanych firmom z poszczególnych sektorów rozwiązań w zakresie wykorzystania OZE, pozwalających na zmniejszenie rosnących kosztów działalności, przede wszystkim na własne potrzeby produkcyjne oraz w oparciu o możliwości oferowane przez ustawę OZE.

Możliwości biznesowe stworzone przez ustawę OZE

Dnia 1 lipca 2016 r. weszła w życie znowelizowana ustawa o odnawialnych źródłach energii (UOZE) z dnia 20 lutego 2015 r. , która stworzyła firmom przemysłowym i usługowym nowe szanse na realizację inwestycji we własne instalacje OZE ale przy okazji wprowadziła od lipca br. tzw. opłatę OZE oraz podwyższyła od 1 stycznia 2017 r o prawie 100% stawkę tzw. „opłaty przejściowej”, co spowoduje przerzucenie tych kosztów przez dostawców energii na odbiorców końcowych - zwłaszcza na małe i średnie firmy - w postaci dodatkowych kosztów w taryfach.

Wykorzystanie energii z OZE na własne potrzeby przez przedsiębiorstwa MSP (często należących do najdroższej grupy taryfowej C) w wybranych branżach przemysłowych i przetwórstwa spożywczego, w częściowo lub całkowicie niezależnych od sieci systemach energetycznych, nie jest nadal powszechne ale w związku z rosnącymi kosztami energii, spadkiem cen rynkowych instalacji OZE i zachodzącymi zmianami prawnymi, ma szansę stać się wkrótce atrakcyjnym modelem wykorzystania energii w firmach.

„Przemysłowy autoproducent energii z OZE” inaczej zwany też „prosumentem biznesowym”, uzyskał w obecnym otoczeniu rynkowym znacznie istotniejsze przewagi w realizacji takich inwestycji w porównaniu do prosumenta - osoby fizycznej.

Zgodnie z Art. 41 ust. 1 pkt 3 Ustawy OZE, sprzedawca zobowiązany dokonuje zakupu oferowanej energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji przez wytwórcę będącego przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, pod warunkiem że energia elektryczna została wytworzona w tej mikroinstalacji po raz pierwszy po dniu wejścia w życie rozdziału 4. Zgodnie z Art. 41 ust. 8 UOZE przedsiębiorcy otrzymali przywilej sprzedaży wyprodukowanej energii elektrycznej po pełnej cenie rynkowej (w przypadku osób fizycznych stawka ta jest o 20-30% niższa).

Korzyści, które mogą czerpać przedsiębiorcy z inwestycji w OZE zależą od wielkości ekonomicznej firmy, jej specyfiki energetycznej, doboru rodzaju i wielkości instalacji OZE, a także od wyboru modelu biznesowego jej realizacji.

Rysunek 1 Rekomendowane modele biznesowe realizacji instalacji OZE dla przedsiębiorców

Atrakcyjność modelu autoproducenta energii w OZE:

• wysokie ceny energii elektrycznej zwłaszcza dla firm MŚP będących najczęściej w taryfie energetycznej typu „C”, które płacą więcej za koszt energii (zmienny składnik kosztu) i bilansowania (co umożliwia większą oszczędność dzięki instalacji OZE) zarówno w porównaniu z osobami fizycznymi (taryfy grupy „G”), jak i dużymi przedsiębiorstwami (gł. taryfy „A” i „B”) – patrz rysunek 2,
• znaczny i stale rosnący udział kosztów energii w koszcie produkcji w przedsiębiorstwach MSP w poszczególnych branżach  - patrz rysunek 3,
• atrakcyjne warunki odsprzedaży do sieci nadwyżki energii z mikroinstalacji OZE dla przedsiębiorców po pełnej cenie rynkowej, wynikające z regulacji związanych z systemem wsparcia w ramach ustawy OZE.
• stopniowy spadek kosztów inwestycyjnych instalacji OZE (szczególnie instalacji fotowoltaicznych),
• koszt zakupu instalacji PV dla firmy jest niższy, ze względu na możliwość odliczenia podatku VAT,
• bezpieczeństwo zasilania,
• standardy ekologiczne zwłaszcza dla firm będących eksporterami stają się coraz bardziej istotne w związku z konkurencją na rynku międzynarodowym w ramach UE.  

Problem kosztów energii w przedsiębiorstwie i energochłonności branż

Z analiz przeprowadzonych przez Instytut Energetyki Odnawialnej wynika, że już obecnie najwięcej za energię płacą firmy należące do grup taryfowych „C”, a więc w dużej mierze małe i średnie przedsiębiorstwa, które przyłączone są do sieci niskich lub średnich napięć – patrz rysunek 2.

Rysunek 2 Średnia cena netto sprzedaży energii elektrycznej w latach 2011-2015 [PLN/MWh] Źródło: Urząd Regulacji Energetyki, opracowanie IEO

Pod koniec 2015 roku jedna megawatogodzina energii elektrycznej dla odbiorców na taryfach „C”kosztowała ponad dwukrotnie więcej niż w przypadku grup taryfowych A, z których korzystają duże przedsiębiorstwa. Stawki obowiązujące przedsiębiorców przyłączonych do sieci niskiego napięcia już obecnie wykazują niepokojącą tendencję wzrostową. Rząd planuje wprowadzenie kolejnych opłat w ramach zapowiadanej nowej ustawy o rynku mocy, które uderzą też najsilniej w firmy o pracy jednozmianowej, korzystające z energii w tzw. szczycie południowym. Istnieje uzasadniona obawa, że nadmiernymi kosztami polityki energetycznej państwa obciążane będą w jeszcze większym stopniu najmniejsze przedsiębiorstwa, a ceny energii elektrycznej, w ich przypadku, poszybują w górę.

W celu zobrazowania tempa i skali wzrostu opłat za energię elektryczną IEO przeanalizował stawki małych firm z grupy taryfowej C21, obowiązujące na terenie działalności RWE/Innogy (operatora działającego na terenie Warszawy, mającego stosunkowo najniższe koszty dystrybucji), które dla firm działających na obszarach peryferyjnych mogą być nawet 10-20% wyższe. Z ekstrapolacji składników zmiennego i stałego jednostkowego kosztu energii elektrycznej, wynika, że przedsiębiorca zamawiający u operatora sieci dystrybucyjnej 200 kW mocy oraz zużywający 300 MWh energii elektrycznej rocznie, w 2019 roku zapłaci za każdą kilowatogodzinę 82 grosze, co w skali 3-ch lat będzie skutkować, niemal 14% wzrostem rachunków za energię, które przekroczą 20 tys. zł/m-c.

Tabela 1 Stare i nowe (od 2017 roku) stawki brutto opłaty przejściowej dla firm [zł/kW mocy umownej]

Przykłady wykorzystania OZE na potrzeby produkcyjne

IEO analizując sytuację rynkową i nowe możliwości biznesowe w zakresie wykorzystania OZE dla przedsiębiorstw przedstawia przykłady „dobrych praktyk” firm będących pionierami w skali kraju w wykorzystaniu energii z OZE na potrzeby produkcyjne (patrz tabela 1). Zapoznaj się z przykładowym uwarunkowań wykorzystania OZE w przedsiębiorstwach dla wybranych branż.

Na wykorzystanie energii produkowanej w instalacjach OZE zdecydowała się dotychczas niewielka grupa innowacyjnych przedsiębiorstw, zwłaszcza prowadzących produkcję energochłonną, z branż o średniorocznym zużyciu energii przekraczającym według danych GUS niejednokrotnie 500 GWh (a w przypadku branż takich jak np. przetwórstwo spożywcze i - wielokrotność tej liczby).

Stopniowo w różnych sektorach rośnie liczba firm przemysłowych, handlowych i usługowych upatrujących wykorzystanie energii odnawialnej na cele produkcyjne jako możliwość uzyskania znacznych oszczędności na zakupie energii z sieci oraz sposób na minimalizację zależności od zmiennych uwarunkowań rynkowych, systemu wsparcia oraz poprawy pewności i jakości zasilania.

Na wykorzystaniu OZE w przedsiębiorstwach często, poza czynnikiem ekonomicznym, zyskuje także wizerunek firmy jako przyjaznej środowisku, ekologii oraz innowacjom. standardy ekologiczne zaczynają odgrywać istotną rolę zwłaszcza dla firm będących eksporterami, w związku z konkurencją na rynku międzynarodowym w ramach UE.